november 1921
In mijn handen houd ik een document, dat alle schandelijkheden van dit tijdperk in de schaduw stellend en bekronend, op zichzelf al voldoende zou zijn om de mengelmoes van valuta’s die zich mensheid noemt, op zekere kosmische vuilnisbelt een ereplaats te garanderen. Ieder knipsel uit een krant hield tot dusver tegelijk een lelijke hap uit de schepping in. In dit geval word je bovendien geconfronteerd met de dodelijke zekerheid dat een geslacht dat je tot iets dergelijks in staat acht, er niet langer gevoelig voor is dat je ook maar een van zijn hoogstaande waarden zou kunnen krenken.
Na het ontluisterende debâcle van de cultuurleugen der volkeren en nadat ze door hun daden op overtuigende wijze hadden bewezen dat hun verhouding tot alles wat ooit tot het rijk van de geest behoorde, gebaseerd was op een van de meest schaamteloze vormen van oplichting, hooguit goed genoeg voor de bevordering van het vreemdelingenverkeer, maar te allen tijde ontoereikend voor de verheffing van het zedelijke peil van deze mensheid, resteerde haar niets dan de naakte waarheid omtrent haar toestand, waardoor de mensheid bijna op het punt is aangekomen, waarop ze niet langer de leugen in stand kan houden. Er is geen illustratiever voorbeeld waarin ze zich beter zou kunnen herkennen dan het volgende:
Maar wat betekent op zijn beurt dit totaaloverzicht van gruwelen en schrikbeelden dat een dagje Verdun te bieden heeft, wat onthult dit afgrijselijke pandemonium van het bloedige delirium, waaraan de volkeren zich om niets en nog eens niets lieten blootstellen tegenover de toeristische plekjes in deze advertentie! Heeft in dit geval de pers niet op voorbeeldige wijze voldaan aan haar opdracht om eerst de mensheid en vervolgens de overlevenden naar deze slagvelden te leiden? ’s Ochtends wordt de krant bij u bezorgd.
U leest hoe comfortabel het overleven voor u wordt ingericht.
U komt te weten dat 1½ miljoen moesten doodbloeden op exact dezelfde plaats waar wijn en koffie zoveel meer in de prijs zijn inbegrepen.
Tegenover die bloedgetuigen en doden geniet u overduidelijk het voordeel van een eersteklas service in de Ville-Martyre en aan het Ravin de la Mort.
U rijdt in een comfortabele personenauto het slagveld op terwijl die anderen er in veewagens aankwamen.
U wordt wellicht ingelicht over wat u niet allemaal als schadeloosstelling voor de kwellingen van hen wordt geboden en als genoegdoening voor een evenement ten aanzien waarvan u er tot dusver niet in slaagde enig doel, enige zin en oorzaak te achterhalen.
U begrijpt dat dit alles werd georganiseerd met het oog op het moment waarin er van alle glorie niets resteerde dan een totaal fiasco, in dat geval zou er tenminste een slagveld par excellence beschikbaar blijven.
U wordt ervan op de hoogte gesteld dat er toch nog sprake is van innovaties aan het front, en dat je er vandaag de dag heel wat prettiger kunt leven dan destijds in het hinterland.
U trekt de conclusie dat hetgeen de concurrentie heeft te bieden – wat stellen die gesneuvelden van Argonne- en Somme-veldslagen en die knekelhuizen van Reims en Saint Mihiel nu helemaal voor? – een bagatel is vergeleken met de eersteklas presentatie door de Basler Nachrichten, een krant die er ongetwijfeld in zal slagen met behulp van de verlieslijsten van Verdun haar abonnementenbestand op peil te houden.
U komt tot het besef dat het doel deze reclametocht en deze vervolgens de wereldoorlog heiligt.
U krijgt, ook al zou Rusland verhongeren, een uitgebreid ontbijt zodra u besluit bovendien nog de slagvelden van 1870 /71 mee te nemen. Dat is inclusief.
U heeft na het middagmaal nog tijd getuige te zijn van het bijeenrapen van de overblijfselen van ongeïdentificeerde gesneuvelden, en nadat u dit programmapunt heeft afgerond, trek gekregen in het souper.
U wordt ervan in kennis gesteld dat de staten waarvan u in oorlogs- en vredestijd de dupe bent u zelfs – en dat betekent nogal wat – de pas-formaliteiten besparen, ingeval uw trip het slagveld tot bestemming heeft en u tenminste bijtijds uw deelnemersbewijs reserveert bij de krant.
U komt erachter dat deze staten bepalingen in hun strafrecht hebben opgenomen op grond waarvan het leven en zelfs de eer van journailles uitdrukkelijk wordt beschermd. Journalistengespuis dat van de dood een lachertje en de catastrofe tot business maakt beveelt dit dagtochtje naar de hel van harte als herfstexcursie aan.
U zult er vast moeite mee hebben om de strafrechtbepalingen niet te overtreden, maar vervolgens toch een erkentelijk schrijven en bedankbriefje doen toekomen aan de Basler Nachrichten.
U krijgt onvergetelijke indrukken van een wereld waarin u geen vierkante centimeter aardoppervlakte zult tegenkomen die niet doorwoeld is door granaten en advertenties.
En voor het geval u ook er dan nog steeds niet achter bent gekomen dat u zuiver door het feit van geboorte terecht bent gekomen in een moordkuil, en dat een mensheid die zelfs het bloed schendt dat door haar is vergoten in haar diepste wezen gebaseerd is op ploertendom, en dat u er met geen mogelijkheid aan ontkomt, zelfs alle hulp uitgesloten is – tja, dan moge de duivel u halen naar zo’n slagveld par excellence.
